100-lecie SN PTT 1907 Zakopane

Treść

W czasach, kiedy Polski nie było na mapach Europy, a rekord świata w długości skoku wynosił ponad 40 m i należał do Norwegów, pojawiła się w Wiedniu piękna Polka, która nie dość, że świetnie jeździła na nartach, to zaczęła na nich całkiem nieźle skakać. Po latach została zawodniczką SN PTT. Była nią ELŻBIETA MICHALEWSKA-ZIĘTKIEWICZOWA. Elżbieta Michalewska urodziła się ok. 1894 r. Dokładna data nie jest znana, podobnie jak wiele innych faktów z jej życiorysu. Podobno dobrze grała na fortepianie i dlatego ok. 1911 r. pojawiła się w Wiedniu, by uczyć się tam gry na instrumencie. Już wtedy pasjonowały ją narty, zaczęła więc poszukiwać towarzyszy do swoich narciarskich wypraw. Znalazła ich w osobach: braci Aleksandra i Kazimierza Schiele, Walerego Goetla i Rafała Malczewskiego. Warto dodać, że Polacy w ówczesnym Wiedniu byli bardzo aktywni - w 1912 r. założyli swój klub "CAP" przy austriackim Alpenverein. Szczytem osiągnięć Elżbiety Michalewskiej w turystyce narciarskiej na terenie Alp austriackich było wejście i zjazd ze szczytu Gross Venediger w Wysokich Taurach (ok. 3670 m). Poza działalnością turystyczną członkowie CAP-u, zwanego też żartobliwie "Klubem Alpejskich Pieszczochów", startowali w zawodach narciarskich, osiągając wiele cennych wyników, np. w Raxie (1913 r.) Ela Michalewska była 2. w kombinacji, za najlepszą wówczas zawodniczką austriacką Anną Beyer. Jak pisze Józef Kapeniak w "Tatrzańskich diabłach", "jako pierwsza w świecie kobieta brała udział w skokach narciarskich, wykonując kilkunastometrowe skoki bez upadku i bijąc również w tej konkurencji wielu mężczyzn. Prasa sportowa Wiednia rozpisywała się o ťfenomenalnej PolceŤ. Jej nazwisko było na ustach wszystkich miłośników narciarstwa". Nie do końca można się zgodzić ze stwierdzeniem, że była pierwszą kobietą skaczącą na nartach, gdyż źródła norweskie wskazują, że już w latach 60. XIX w. pojawiła się Norweżka skacząca na nartach. Austriackie źródła mówią z kolei o Pauli Lamberg skaczącej w spódnicy w 1911 r. Elżbieta zatem była, obok nich - jedną z pierwszych kobiet uprawiających skoki narciarskie w Europie. Startowała w skokach jeszcze raz na Mistrzostwach Polski w Worochcie w 1922 r. Te zawody były jej popisem. W skokach seniorów II klasy, rywalizując z mężczyznami, zajęła 1. miejsce przed J. Zubkiem (SN PTT) i S. Zagórskim (SN Czarni Lwów). Sam fakt, że do Mistrzostw Polski PZN dopuszczono kobietę był rzeczą w europejskim narciarstwie w tym okresie bez precedensu. W 1924 r. znalazła się w polskiej ekipie olimpijskiej, która wyjechała na I Zimowe Igrzyska Olimpijskie do Chamonix pod Mont Blanc. Niestety, przepisy MKOL i FIS zakazywały wówczas kobietom udziału w zawodach narciarskich. Ela nie wystartowała, nie dostała swojej szansy... Szkoda, być może pierwszy medal olimpijski dla naszych barw zdobyłaby właśnie piękna Polka, będące wtedy w znakomitej dyspozycji. Wyszła za mąż za płk. Władysława Ziętkiewicza. Wiemy, że do końca lat 30. mieszkała w Zakopanem. Wybuch wojny rozdzielił Ziętkiewiczów - pułkownik walczył w kampanii wrześniowej, a potem w kampanii francuskiej. Zginął na polu bitwy w czerwcu 1940 r. Elżbieta Michalewska-Ziętkiewiczowa mieszkała wtedy w Zakopanem, prawdopodobnie przyjęła w tamtym czasie kartę "Volksdeutsch", a następnie wyjechała do Anglii. Niektóre źródła podają, że do Kanady, gdzie doczekała swoich ostatnich dni. Gdzie i kiedy zmarła, nie wiadomo. W historii skoków narciarskich kobiet Elżbieta Michalewska-Ziętkiewiczowa może być uważana za jedną z prekursorek. Ciekawe, czy gdzieś jeszcze zachowały się zdjęcia z Mistrzostw Polski w Worochcie z 1922 r. z piękną Elą skaczącą w portkach? Być może w archiwum we Lwowie albo gdzieś w Anglii lub Kanadzie... Może kiedyś któryś z historyków będzie miał szczęście i na nie natrafi... WOJCIECH SZATKOWSKI ŚRODA Z JUBILATEM W tym roku przypada jubileusz 100-lecia najstarszego istniejącego klubu narciarskiego w Polsce - SN PTT 1907 Zakopane. "Dziennik Polski" objął patronat medialny nad jubileuszowymi obchodami. W środy publikujemy artykuły przybliżające historię i sylwetki działaczy oraz sportowców klubu - od czasów pionierskich aż po współczesne. "Dziennik Polski" 2007-09-26

Autor: wa